haber
AVUKATLIK SINAVI HAKKINDA
Konya Milletvekili Ahmet Işık’ın Avukatlık Kanununda
Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifleri ve Adalet
Komisyonu Raporu (2/887, 2/891)
GEREKÇE (2/887)
Hukuk devleti; insan haklarına saygılı ve bu hakları koruyan, toplum yaşamında adalete ve eşitliğe uygun bir hukuk düzeni kuran ve düzeni sürdürmekle kendisini yükümlü sayan, bütün davranışları hukuk kurallarına ve Anayasa'ya uyan, işlem ve eylemleri yargı denetimine bağlı olan devlet demektir.
Hukuk devletinin güvencesi ve vazgeçilmez unsuru olan yargının kurucu unsurlarından biri olan savunmanın, işlevini tam ve etkin olarak yapmasının sağlanması ile adil yargılanmanın gerçekleşmesi ve demokratik toplum düzenine ulaşılabilmesi sağlanmış olacaktır.
Avrupa Birliği ile bütünleşmeye çalıştığımız günümüzde eğitim-öğretimden iş kollarına kadar her alanda belirli standartlara ulaşılmaya çalışılan ülkemizde, yapılan işin mahiyeti itibariyle en önemli meslek kollarından biri olan avukatlık mesleği için de belli standartların getirilmesi gerekliliği ortadadır. Avukatlık kişisel beceri ve tecrübeye dayalı olmakla birlikte hukuki bilgiden yoksun veya yetersiz olarak yapılabilecek bir meslek de değildir. Ülkemizde sayıları hızla artan hukuk fakülteleri arasında müfredat birlikteliği sağlanmış fakat eğitim ve öğretim kalitesi bakımından eşit şartlar oluşturulamamıştır.
Bu nedenle Avukatlık Kanununda yapılan düzenleme ile avukatlık stajından sonra mesleğe başlayabilmek için sınav şartı getirilmiş ve yapılan sınavlarda altı defa başarısız olan stajyerin bir daha sınava giremeyeceği hükme bağlanmıştır.
Biz bu teklifimizle avukatlık yapmak isteyen hukuk fakültesi mezunlarının yapacakları mesleğin kutsallığını bilerek mesleğe başladıkları zaman donanım olarak hiçbir fakültenin diğer fakülteye üstün olmadığı eşit şartlarda bilgilerini ortaya koyarak kendilerini ispat etmiş olarak daha mesleğe adım atarken kendi bilgilerini ortaya koymuş ve bu mesleği yaparken mevzuat konusunda sıkıntı yaşamayacağını ispatlamış olarak stajına başlamasını öngörmekteyiz.
Bunun için Teklif ile avukatlık sınavı stajdan önceye alınmakta ve bu hususla ilgili gerekli madde değişiklikleri yapılmaktadır. Ayrıca geçici madde düzenlemesi ile halihazırda hukuk fakültesi mezunu olanlar ile halen hukuk fakültesi öğrencisi bulunanlar da bu düzenlemeden muaf tutulmaktadırlar.
18/10/2006
Ahmet Işık
Konya
GEREKÇE (2/891)
Serbest bir meslek olan avukatlık yargı içindeki yer ve etkileri nedeniyle iyi eğitimi gerekli kılan bir uzmanlık alanıdır. İyi avukat olmanın öncelikli koşulu iyi bir hukukçu olmaktır. Yeni getirilen sınav sistemi ile ülkemizde sayıları hızla artan hukuk fakülteleri nedeniyle eğitim öğretim açısından oluşan farklılıkların önlenmesi, avukatlık mesleğinin kalitesinin artırılması ve giderek savunma ile yargıya yansıyan olumsuzlukların giderilmesi amaçlanmaktadır.
Ancak avukatlık bir meslek olarak hukuki bilgiye, kişisel beceriye ve mesleki tecrübeye dayanmaktadır. Sadece mevzuatın bilinip bilinmediğine yönelik yapılacak bir sınavın avukatlık yapmak için gerekli olan beceriyi ölçmeyeceği aşikardır.
Teklif ile avukatlık mesleğini icra edecek kişiler için herhangi bir fayda sağlamayacak söz konusu sınav sisteminin yürürlükten kaldırılması amaçlanmaktadır.
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Başkanlığınızca 12/10/2006 ve 7/11/2006 tarihlerinde, Komisyonumuza havale edilmiş olan “İzmir Milletvekili Yılmaz Kaya’nın, 1136 sayılı Avukatlık Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi (2/871) ile Konya Milletvekili Ahmet Işık’ın Avukatlık Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi (2/887), teklif sahipleri ile Adalet Bakanlığı ve Türkiye Barolar Birliği temsilcilerinin katılımlarıyla, Komisyonumuzun 8/11/2006 tarihli 74 üncü toplantısında görüşülmüş ve geneli üzerindeki görüşmeleri tamamlanarak maddelerine geçilmesi kabul edilmiştir. Ancak, söz konusu teklifler, daha ayrıntılı incelenmesi amacıyla birleştirilerek Alt Komisyona havale edilmiştir. İzmir Milletvekili Yılmaz Kaya, söz konusu Kanun Teklifini (2/871) geri çekmiştir. Alt Komisyon, Konya Milletvekili Ahmet Işık’ın Avukatlık Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi (2/887) üzerinden görüşmelere devam etmiştir. Alt Komisyon, Adalet ve Maliye bakanlıkları, Devlet Personel Başkanlığı, Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı ile Türkiye Barolar Birliği temsilcilerinin katılımlarıyla 13/11/2006 tarihinde yaptığı toplantıda söz konusu Teklifi, etraflıca inceleyip görüşmüş ve raporunu 13/11/2006 tarihinde Komisyonumuza sunmuştur. Ayrıca, Başkanlığınızca, 14/11/2006 tarihinde, Konya Milletvekili Ahmet Işık’ın Avukatlık Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi (2/891), Komisyonumuza havale edilmiştir. Komisyonumuz, 15/11/2006 tarihinde yapmış olduğu 76 ncı toplantısında, İçtüzüğün 26 ncı maddesi gereğince söz konusu Teklifi de (2/891) gündemine almış ve diğer Teklif (2/887) ile aynı mahiyette olduğundan birleştirilmesine karar vermiştir. Komisyonumuzca, Adalet Bakanlığı ile Türkiye Barolar Birliği temsilcilerinin katılımlarıyla yapmış olduğu toplantıda, Alt Komisyonun kabul ettiği metin esas kabul edilmiş ve söz konusu Teklif üzerinde yapılan değişiklikler aşağıda açıklanmıştır.
Teklif ile staj sonunda yapılması öngörülen Avukatlık sınavının, staj başlangıcına alınması öngörülmektedir. Ancak ilk, orta ve yüksek öğrenim olmak üzere, en az on beş yıl öğrenim gören avukat stajyerleri, hukuk fakültesinden diplomasını aldıktan sonra, mahkemede ve avukat yanındaki stajını da başarı ile bitirdiği halde, 1136 sayılı Avukatlık Kanununun ilgili maddeleri gereğince avukat olabilmek için zorunlu olarak sınava tabi tutulmaktadır. İlk sınava girip başarılı olamayan aday, yeni bir tahsile ve yeni bir staja mecbur olmamasına rağmen bu imtihanların tekrarındaki faydanın ne olduğu anlaşılamamakta, ayrıca Anayasanın “Kanun önünde eşitlik” ilkesini düzenleyen 10 uncu maddesiyle, sınava tabi tutulan kişi meslek seçme hakkından kısıtlanmış olduğundan “Çalışma ve sözleşme hürriyeti” başlıklı 48 inci maddesine göre bu sınav, Anayasaya aykırılık teşkil etmektedir. Avukatlık müessesesine, 2001 yılında çıkarılan 4667 sayılı Kanunla giren bu sınav mecburiyeti, uygulamada herhangi bir yarar sağlamamaktadır. Ayrıca avukat, sınavını her gün müvekkiline karşı vermekte ve başarı gösteremeyenler zaten kendiliğinden tasfiye olunmaktadır.
Hukuk fakültesini bitiren, ayrıca bütün mahkemelerde staj görüp, o mahkemelerin hâkimlerinden de yeterlik belgesi alan, bundan sonra, beş yıl kıdemi olan bir avukat nezdinde altı ay süre ile staj yaparak, ilgili avukattan kanuni ve mesleki şartları haiz olduğu yolunda belge almaya hak kazanan ve hatta avukat yanındaki bu stajın belli bir bölümünü tamamladıktan sonra, o avukat nezaretinde bir kısım mahkemelerdeki davalara giren, yani fiilen avukatlık yapan bir adayın sınava tabi tutulması doğru değildir ve lüzumlu da değildir.
Yukarıda açıkladığımız nedenlerle 19/3/1969 tarihli ve 1136 sayılı Avukatlık Kanunundaki avukatlık sınavı ile ilgili maddeler, (Teklifin 1 inci, 2 nci, 4 üncü, 5 inci, 6 ncı ve 7 nci maddeleri), sınavın yeniden düzenlenmesi yerine, sınavın kaldırılması benimsendiğinden, söz konusu maddelerde bu yönde düzenleme yapılmış, ayrıca Teklifin metninde olmayan 1136 sayılı Kanunun avukatlık sınavı ile ilgili maddelerinin, (30 uncu maddesi, 121 inci maddenin birinci fıkrasının (20) numaralı bendi ile 4667 sayılı Kanunun geçici 1 inci maddesinin birinci fıkrası) Teklif metninde düzenlenmesi yönünde değişiklikler yapılmış ve bu yönde yapılan değişiklikler, 1 inci madde olarak kabul edilmiştir.
Avukatlık sınavı dışında kalan ve Teklifin 3 üncü maddesi ile 1136 sayılı Avukatlık Kanununun 16 ncı maddesinde yapılması öngörülen değişiklik, Alt Komisyonumuzda yapılan uzun tartışmalardan sonra, uygulamada ciddi sıkıntılar ortaya çıkaracağı düşüncesiyle kabul edilmemiştir.
Alt Komisyon yukarıdaki gerekçelerle söz konusu Teklifin maddeleri üzerinde değişiklik yapmış ve Komisyonumuz, değişiklik gerekçelerini uygun bulmuş ve Alt Komisyonun kabul etmiş olduğu metin aynen kabul edilmiştir.
Teklifin yürürlük ve yürütmeye ilişkin olan 8 inci ve 9 uncu maddeleri, 2 nci ve 3 üncü maddeler olarak aynen kabul edilmiştir.
KARŞI OY YAZISI
Adalet Komisyonunda 15.11.2006 tarihinde görüşülerek kabul edilen Avukatlık Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun teklifine ilişkin karşı oy yazımızdır.
Bu değişiklik ile ilgili olarak TBMM’ye sunulan ve asıl Komisyon olarak Adalet Komisyonuna havale edilen 2 kanun teklifi bulunmaktadır. Bunların her ikisinde de avukatlık mesleğine kabul için yapılması gereken sınavın kaldırılmasına yönelik bir iddia ve talep bulunmamaktadır. Gerek Konya Milletvekili Ahmet Işık tarafından gerekse İzmir Milletvekili Yılmaz Kaya tarafından hazırlanan tekliflerin içeriğinde böyle bir talep bulunmamaktadır.
Ancak buna rağmen Hükümet görüşünün sınavın tümden kalkması yönünde olduğu iddiası ile düzenlemede bu yola gidilmiştir. Bunun üzerine İzmir Milletvekili Yılmaz Kaya arzuladığı tekliften uzaklaşılması nedeni ile teklifini geri çekmiştir.
Adalet Alt Komisyonunda yapılan görüşmelerde CHP Alt Komisyon üyesi Tekirdağ Milletvekili Mehmet Nuri Saygun’un talepleri ve iddiaları bu yönde olmasına rağmen oy çokluğu ile bu yönde bir düzenleme yapılmıştır.
15.11.2006 tarihinde toplanan Adalet Komisyonunda ise yeni bir teklifle karşılaşılmıştır. Konya Milletvekili Ahmet Işık tarafından daha önce 18.10.2006 tarihinde verilmiş ve ancak daha sonra geri çekilmiş olan Kanun Teklifi yeni bir teklif gibi tekrar verilmiştir. Çalışmalar bu teklif esas alınarak yapılmış ve sonuçta Avukatlık Kanununda yapılan değişiklik ile avukatlığa kabul için gerekli olan sınav uygulaması kaldırılmıştır.
Bu düzenleme birçok yönden yanlış bir düzenlemedir. Şöyle ki :
1- Öncelikle Yasama görevi yerine getirilirken yasa ile ilgili Meslek Odasının, sivil toplum örgütlerinin görüşlerinin alınması ve bu görüşlere olabildiğince uygun bir düzenleme yapılması esastır. Bu hususta emredici bir hüküm olmasa da düzenlemenin sağlıklı olarak yaşama geçebilmesinin temel koşulu budur. Ayrıca etik olarak da bu yönde hareket edilmesi gerekmektedir. Kaldı ki Hükümet her fırsatta yapılan düzenlemelerin ilgili kurumlarca tartışıldıktan sonra yapıldığını ifade etmekte olduğuna göre uygulamada doğru olanın bu olduğunu kabul etmektedir. Ancak ne yazık ki Barolar Birliği'nin tamamen aksi görüşünde bir düzenleme yapılmıştır. Bu uygulama avukatlık mesleğine de zarar verecektir.
2- Anayasamızın 2. maddesinde Türkiye'nin bir Hukuk Devleti olduğu açık olarak ifade edilmektedir. Hukuk Devletinin sağlıklı olarak işlemesi için ise Yargı erkinin bağımsız, etkin, bilgi birikimi yüksek; donanımlı bir yapıda olması gerekmektedir. Yargı bütününün ayrılmaz bir parçası olan Avukatlık mesleğinin ve avukatların da bu nitelikleri taşıyor olması gerekmektedir. Bu yönde eksiklikler söz konusu ise bu eksikliklerin giderilmesine çalışılması gerekmektedir. Ancak bu amaçla yapılmış bir düzenlemeden geri adım atarak bu nitelikleri temin etmek imkânsızdır.
3- Avukatlık mesleğinde meslek kalitesinin ve saygınlığın gün geçtikçe düşmekte olduğu gerek ilgili meslek odası olan Barolar Birliği tarafından, gerekse toplumun birçok kesiti tarafından bilinmektedir. Görevden alınan bir savcı için Avukatlık Bile Yapamayacak şeklindeki gazete haberi konunun vehametinin en açık ifadesidir.
4- Avukatlığa kabul için sınav yapılması tek başına mesleğin gelişimi için şüphesiz ki yeterli değildir. Ancak bu konuda atılmış bir adımdır. Bunun geliştirmek mesleki kaliteyi arttırmak için başkaca önlemler alınması yoluna gitmeyerek popülist bir tutumla sınavın toptan kaldırılmasının hiçbir haklı gerekçesi olamaz.
5- Gerek hâkimliğe gerekse birçok mesleğe kabulde sınav yapılmakta olduğu malumumuzdur.Bu konuda Avukatlık Kanununun 1. maddesinde belirtilen Avukatlık Mesleğinin bir Kamu Görevi olduğu da unutulmamalıdır. Kaldı ki birçok düzenlemede emsal aldığımız AB ülkelerinin tümünde de sınav mutlaka yapılmaktadır.
Yukarıda belirtilen gerekçelerle yapılmış olan düzenlemenin doğru olmadığını, ileriye değil geriye dönüşe yönelik bir mesleki uygulamaya neden olacağı,ilgili meslek kuruluşunun hiçbir önerisi dikkate alınmadan yapıldığı, Hukuk Devleti niteliklerinde zafiyet yaratacağı iddiaları ile Adalet Komisyonunda kabul edilen teklife karşı olduğumuzu arz ederiz.
AVUKATLIK KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN TEKLİFİ
MADDE 1- 19/3/1969 tarihli ve 1136 sayılı Avukatlık Kanununun 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının mevcut (c) bendi (d) bendi; (d) bendi ise (c) bendi olarak değiştirilmiştir.
MADDE 2- 1136 sayılı Kanunun 6 ncı maddesinde yer alan "Avukatlık sınavını başarmış" ibaresi "Avukatlık sınavını başararak staja başlamış ve staj sonunda staj bitim belgesini almış" şeklinde değiştirilmiştir.
MADDE 3- 1136 sayılı Kanunun 16 ncı maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"MADDE 16- 3 üncü maddenin (a), (b) ve (f) bentlerinde yazılı koşulları taşıyanlar staj yapacakları yer barosuna bir dilekçe ile başvururlar.
Devlet dairelerinde, mahalli idarelerde, İktisadi Devlet Teşekküllerinde çalışanlardan avukatlık sınavını kazananlara staj süresince izin verilir. Bu kimseler bütün özlük haklarından faydalanmaya, maaş ve ödeneklerini kendilerine izin veren daire, müessese ve teşekküllerden almaya devam ederler. Stajda geçirdikleri müddet kıdemlerine sayılır ve bu müddetin bir katı kıdemlerine eklenir."
MADDE 4- 1136 sayılı Kanunun 28 inci maddesinin birinci fıkrasının son cümlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"Yüksek öğrenim diplomasının veya çıkış belgesinin aslı veya noter tasdikli örneğini ibraz etmeyenler sınava kabul edilmezler."
MADDE 5- 1136 sayılı Kanunun 29 uncu maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"MADDE 29- Sınava girecek olanlara baro yönetim kurullarınca sınav başvuru belgesi verilir ve başvuranların listesi Türkiye Barolar Birliğine bildirilir."
MADDE 6- 1136 sayılı Kanunun 31 inci maddesinde yer alan ",ilgilinin barosuna ve stajyerlere" ibaresi "ve ilgiliye" şeklinde değiştirilmiştir.
MADDE 7- 1136 sayılı Kanunun geçici 20 nci maddesinin ikinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Avukatlık Kanununun 3 üncü maddesinin (c) bendi hükmü bu Kanunun yayımı tarihinde hukuk fakültelerinden mezun olanlar ile bu fakültelerde halen öğrenci olanlar hakkında uygulanmaz."-
MADDE 8- Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 9- Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
KONYA MİLLETVEKİLİ AHMET IŞIK’IN TEKLİFİ (2/891)
AVUKATLIK KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN TEKLİFİ
MADDE 1- 19/3/1969 tarihli ve 1136 sayılı Avukatlık Kanununun 6 ncı maddesinde yer alan "sınavını başarmış" ibaresi "staj bitim belgesini almış" şeklinde değiştirilmiştir.
MADDE 2- 1136 sayılı Kanunun;
a) 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi,
b) 28 ila 31 inci maddeleri,
c) 121 inci maddesinin birinci fıkrasının (20) numaralı bendi,
d) Geçici 20 nci maddesinin ikinci fıkrası,
yürürlükten kaldırılmıştır.
MADDE 3- Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 4- Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
ADALET KOMİSYONUNUN KABUL ETTİĞİ METİN
AVUKATLIK KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN TEKLİFİ
MADDE 1- 19/3/1969 tarihli 1136 sayılı Avukatlık Kanununun, 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi, 6 ncı maddesinin birinci fıkrasında yer alan “Avukatlık sınavını başarmış olanlar veya” ibaresi, 28 inci, 29 uncu, 30 uncu, 31 inci maddeleri, 121 inci maddesinin birinci fıkrasının (20) numaralı bendi, geçici 17 nci maddesinin birinci fıkrasında yer alan “ve sınav” ibaresi ve geçici 20 nci maddesinin ikinci fıkrası ile 2/5/2001 tarihli ve 4667 sayılı Kanunun geçici 1 inci maddesinin birinci fıkrası yürürlükten kaldırılmıştır.
MADDE 2- Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 3- Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
ATATÜRK BUGÜN NE YAPMIŞTI
Türkçe ve İngilizce hazırlanan “www.ataturktoday.com" adlı internet sitesi, anasayfada yayınladığı takvimle kullanıcılarına Mustafa Kemal Atatürk’ün gün gün ne yaptığını görme fırsatı veriyor. Takvimdeki herhangi bir günü tıklayan kullanıcılar, Atatürk’ün o gün için belgelenmiş tüm bilgilerine ulaşıyor.
İnternette Atatürk’e özel “tarihte bugün" sayfası yayınlandı. Atatürk’ün yüzlerce fotoğrafını ve neler yaptığıyla ilgili arşiv kayıtlarını barındıran site, açılış sayfasında İngilizce “Türkiye’nin yakın tarihi ve Mustafa Kemal’in başarı ve yaşam arşivi" başlığı altında yılın tüm günlerini kapsayan bir takvim yayınladı. “Takvimden bir gün seçiniz ve tıklayınız" diyerek kullanıcıları yönlendiren site, yerli ve yabancı kaynaklardan derlenerek oluşturulmuş fotoğraflar ve bilgilerle Ata’nın gün gün ne yaptığına yer verdi.
Sitedeki bilgilere göre, Atatürk 23 Kasım’da Sivas Kongresi’nin ardından Ali Fuat Cebesoy ve Rauf Orbay’la bir değerlendirme toplantısı yaptı.
Yararlandığı kaynakları da listeleyen sitede tarihte bugün takviminin yanı sıra Kurtuluş Savaşı kronolojisi, Çanakkale Savaşı fotoğraf albümü, Atatürk’ün sözleri gibi bölümler de kullanıldı.